Wszystko, co musisz wiedzieć na temat organizacji zajęć rewalidacyjnych w szkole: zapraszamy do zapoznania się z naszą pigułką wiedzy!
Zajęcia rewalidacyjne - co to znaczy?
Poprzez pojęcie rewalidacji (łac. re - ponownie, validus - mocny) rozumiemy proces doskonalenia funkcji niezaburzonych oraz możliwie w największym stopniu usprawnienie dysfunkcji uczniów z niepełnosprawnością. Do zajęć rewalidacyjnych zaliczają się więc wszelkiego rodzaju zajęcia o charakterze terapeutycznym, doskonalącym, korekcyjno-kompensacyjnym oraz stymulującym.
Uwaga: o zajęciach rewalidacyjnych mówimy tylko w przypadku zajęć z udziałem uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, wydanego z tytułu niepełnosprawności. Nie zaliczają się do nich 45-minutowe zajęcia specjalistyczne (korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, terapeutyczne itd.), z których mogą korzystać wszyscy potrzebujący ich uczniowie.
Zajęcia rewalidacyjne - podstawa prawna
Zasady organizacji i realizacji zajęć rewalidacyjnych ujęte są w następujących przepisach ustawy Prawo oświatowe:
rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym
rozporządzenie MEN z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania (Dz. U. z 2017 r., poz. 1646)
Zajęcia rewalidacyjne - dla kogo?
Uczestnictwo danego ucznia w zajęciach rewalidacyjnych warunkowane jest posiadaniem przez niego orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, wydanego przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną; należy przy tym zaznaczyć, że zajęcia rewalidacyjne organizowane są tylko dla uczniów z niepełnosprawnością, nie dotyczą zaś uczniów niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
W zajęciach rewalidacyjnych uczestniczą uczniowie:
niesłyszący i słabosłyszący,
niewidzący i słabowidzący,
niepełnosprawni ruchowo,
z afazją,
niepełnosprawni intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym,
ze spektrum autyzmu,
z niepełnosprawnością sprzężoną.
Organizacja zajęć rewalidacyjnych - wskazówki praktyczne
Wymiar czasowy zajęć rewalidacyjnych
Minimalny czas trwania zajęć rewalidacyjnych w szkołach wynosi 2 godziny w tygodniu. Na ogół realizuje się je w dwóch jednostkach po 60 minut. W uzasadnionych przypadkach czas trwania pojedynczych zajęć może być krótszy - należy przeprowadzić wówczas tyle jednostek, by łączy czas zajęć w ciągu tygodnia wyniósł regulaminowe 120 minut.
Rodzaj zajęć rewalidacyjnych
Rodzaj prowadzonych zajęć definiowany jest indywidualnie dla każdego ucznia na podstawie informacji z IPET. Przepisy nie określają konkretnych typów zajęć, jakie mają być realizowane w tym obszarze. Ustawa Prawo oświatowa wymienia jedynie cele zajęć rewalidacyjnych w odniesieniu do 3 grup niepełnosprawności:
uczniowie z zaburzeniami mowy - nauka języka migowego lub AAC
uczniowie w spektrum autyzmu - rozwijanie umiejętności społecznych, w tym komunikacyjnych
Zajęcia rewalidacyjne mogą być realizowane zarówno w formie indywidualnej, jak i grupowej. Drugi z wariantów występuje jednak rzadko - na ogół wtedy, gdy analiza potrzeb i funkcjonowania ucznia wykaże konieczność rozwijania u niego kompetencji emocjonalnych i społecznych na drodze socjalizacji.
Podstawą dokumentacji jest dziennik zajęć rewalidacyjnych, uzupełniany na bieżąco przez nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia. Dokumentację można prowadzić zarówno w dzienniku fizycznym, jak i e-dzienniku.
W dzienniku zajęć rewalidacyjnych powinny znaleźć się następujące informacje:
nazwiska uczniów uczęszczających na zajęcia rewalidacyjne oraz dane kontaktowe do rodziców
indywidualny/grupowy program pracy z uczniem/grupą
tygodniowy program zajęć
daty, czas trwania i tematy prowadzenia zajęć
podpisy potwierdzające przeprowadzenie zajęć (jeśli dokumentacja prowadzona jest w e-dzienniku, wpisanie tematu zajęć traktowane jest jako potwierdzenie ich przeprowadzenia
informacje o obecności uczniów na zajęciach
oceny postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy z uczniem
Ważnym elementem jest także dokumentacja współpracy z rodzicami i innymi podmiotami w zakresieudzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, obejmująca m.in.:
pisemne zgody rodziców dotyczące form i okresu objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole
wnioski i rezygnacje rodziców dotyczące określonych zajęć pomocy psychologiczno-pedagogicznej
notatki z rozmów indywidualnych i spotkań oraz ustaleń w kwestii pomocy psychologiczno-pedagogicznej
notatki z porad, konsultacji, warsztatów, szkoleń dla rodziców, uczniów i nauczycieli w dzienniku oddziału.
