Nauczyciel wspomagający - rola i zadania

Czym zajmuje się nauczyciel wspomagający?

Głównym zadaniem nauczyciela wspomagającego jest pomoc dziecku/uczniowi z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego w związku ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawności sprzężonych, w którego treści zawarto zalecenia dotyczące owej pomocy. Podczas zajęć edukacyjnych nauczyciel wspomagający towarzyszy nauczycielowi prowadzącemu.

Nauczyciel wspomagający - warunki i forma zatrudnienia

W klasach integracyjnych obecność nauczyciela wspomagającego jest wymagana z definicji. Jeśli uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego uczęszcza do szkoły ogólnodostępnej, dyrektor placówki ma obowiązek zatrudnienia nauczyciela wspomagającego, o ile zalecenie to jest ujęte w treści orzeczenia.

Stanowisko nauczyciela wspomagającego może objąć osoba wykwalifikowana w obszarze pedagogiki specjalnej – absolwent studiów magisterskich na dedykowanym kierunku lub studiów podyplomowych z dziedzin takich, jak oligo-, surdo- czy tyflopedagogika.

Zgodnie z zapisem w Karcie Nauczyciela pensum nauczyciela wspomagającego wynosi 20 godzin tygodniowo; decyzję o konkretnym wymiarze czasu pracy z danym dzieckiem/uczniem podejmuje dyrektor placówki.

Nauczyciel wspomagający – zadania

Nauczyciele prowadzący zajęcia edukacyjne mogą korzystać z pomocy nauczycieli wspomagających, specjalistów do rewalidacji lub pomocy nauczyciela. Każde z wymienionych stanowisk dotyczy innych funkcji. Zakres obowiązków nauczyciela wspomagającego obejmuje wsparcie ucznia w realizacji programu nauczania i integracji z pozostałymi członkami grupy przedszkolnej/zespołu klasowego oraz współpracę z nauczycielem wiodącym na gruncie procesów dydaktycznych.

Formy realizacji wymienionych powyżej zadań to m.in.:

• rozpoznanie potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie

• uczestnictwo w opracowaniu programów nauczania/wychowania przedszkolnego i dostosowanie ich realizacji do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia

• uczestnictwo w sporządzaniu IPET i WOPFU

• prowadzenie zajęć rewalidacyjnych i socjoterapeutycznych

• wsparcie nauczycieli prowadzących zajęcia edukacyjne w wyborze metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi i niedostosowanymi społecznie

• organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów i rodziców

Warto podkreślić także różnicę między zadaniami nauczyciela wspomagającego i pomocy nauczyciela: druga z wymienionych funkcji polega na zapewnieniu uczniowi wsparcia w poruszaniu się, czynnościach samoobsługowych itd. Pomoc w czynnościach wykraczających poza ten obszar leży w kompetencjach nauczyciela wspomagającego.

Obowiązki nauczyciela wspomagającego w zakresie dokumentacji

Głównym elementem dokumentacji prowadzonej przez nauczyciela wspomagającego jest dziennik pracy specjalisty, w którym regularnie notowane są:

• dane osobowe dzieci/uczniów, którym udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna

• tygodniowy plan zajęć z zapisem przeprowadzonych w poszczególnych dniach czynności, w tym infomacje o kontaktach z osobami i instytucjami, z którymi współdziała nauczyciel

Jeśli w zakresie obowiązków nauczyciela wspomagającego mieści się prowadzenie zajęć rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych, dydaktyczno-wyrównawczych lub rozwijających zdolności, nauczyciel prowadzi także stosowne osobne dzienniki zajęć.

Do obowiązków nauczyciela wspomagającego należy ponadto prowadzenie indywidualnej teczki ucznia, zawierającej komplet informacji na temat pomocy psychologiczno-pedagogicznej, którą dany uczeń otrzymywał w trakcie cyklu edukacyjnego. Teczka powinna zawierać następujące materiały:

• IPET i WOPFU opatrzone podpisem rodzica

• informacje o frekwencji na zajęciach, wyniki w nauce, rezultaty sprawdzianów i testów kompetencji

• informacje o zainteresowaniach ucznia i udziale w wydarzeniach z jego udziałem

• informacje na temat kontaktów nauczyciela wspomagającego z rodzicami ucznia

• analiza wytworów ucznia – prac plastycznych i przestrzennych, charakteru pisma, tekstów itd.

Nauczyciel wspomagający na bieżąco prowadzi również dokumentację współpracy z rodzicami i innymi podmiotami w zakresie udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W dokumentacji powinny znajdować się:

• zaświadczenie o zgodzie rodziców na objęcie ucznia pomocą psychologiczno-pedagogicznej w określonym okresie i formach

• wnioski rodziców o rozpoczęcie lub rezygnację z określonych zajęć

• notatki z rozmów indywidualnych i spotkań z rodzicami poświęconych kwestiom pomocy psychologiczno-pedagogicznej

• notatki z zajęć szkoleniowych, konsultacji, porad udzielanych rodzicom, uczniom i nauczycielom

Tyle od strony formalnej; na jakość i efekty pracy nauczyciela wspomagającego wpływa ponadto szereg kompetencji miękkich, umiejętności skutecznej komunikacji z uczniem i rodzicami, stosowania adekwatnych metod dyscyplinujących czy właściwego reagowania w trudnych sytuacjach.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, sprawdź wideoszkolenie poświęcone temu zagadnieniu: Nauczyciel wspomagający – rola, zadania i dokumentacja!