Kim jest nauczyciel wspomagający? Jakie zadania realizuje podczas zajęć i jakie obowiązki spoczywają na nim w zakresie dokumentacji? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w naszym artykule.
Czym zajmuje się nauczyciel wspomagający?
Głównym zadaniem nauczyciela wspomagającego jest pomoc dziecku/uczniowi z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego w związku ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawności sprzężonych, w którego treści zawarto zalecenia dotyczące owej pomocy. Podczas zajęć edukacyjnych nauczyciel wspomagający towarzyszy nauczycielowi prowadzącemu.
Nauczyciel wspomagający - warunki i forma zatrudnienia
W klasach integracyjnych obecność nauczyciela wspomagającego jest wymagana z definicji. Jeśli uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego uczęszcza do szkoły ogólnodostępnej, dyrektor placówki ma obowiązek zatrudnienia nauczyciela wspomagającego, o ile zalecenie to jest ujęte w treści orzeczenia.
Stanowisko nauczyciela wspomagającego może objąć osoba wykwalifikowana w obszarze pedagogiki specjalnej – absolwent studiów magisterskich na dedykowanym kierunku lub studiówpodyplomowych z dziedzin takich, jak oligo-, surdo- czy tyflopedagogika.
Zgodnie z zapisem w Karcie Nauczyciela pensum nauczyciela wspomagającego wynosi 20 godzin tygodniowo; decyzję o konkretnym wymiarze czasu pracy z danym dzieckiem/uczniem podejmuje dyrektor placówki.
Nauczyciel wspomagający – zadania
Nauczyciele prowadzący zajęcia edukacyjne mogą korzystać z pomocy nauczycieli wspomagających, specjalistów do rewalidacji lub pomocy nauczyciela. Każde z wymienionych stanowisk dotyczy innych funkcji. Zakres obowiązków nauczyciela wspomagającego obejmuje wsparcie ucznia w realizacji programu nauczania i integracji z pozostałymi członkami grupy przedszkolnej/zespołu klasowego oraz współpracę z nauczycielem wiodącym na gruncie procesów dydaktycznych.
Formy realizacji wymienionych powyżej zadań to m.in.:
rozpoznanie potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie
uczestnictwo w opracowaniu programów nauczania/wychowania przedszkolnego i dostosowanie ich realizacji do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia
prowadzenie zajęć rewalidacyjnych i socjoterapeutycznych
wsparcie nauczycieli prowadzących zajęcia edukacyjne w wyborze metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi i niedostosowanymi społecznie
organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów i rodziców
Warto podkreślić także różnicę między zadaniami nauczyciela wspomagającego i pomocy nauczyciela: druga z wymienionych funkcji polega na zapewnieniu uczniowi wsparcia w poruszaniu się, czynnościach samoobsługowych itd. Pomoc w czynnościach wykraczających poza ten obszar leży w kompetencjach nauczyciela wspomagającego.
Obowiązki nauczyciela wspomagającego w zakresie dokumentacji
Głównym elementem dokumentacji prowadzonej przez nauczyciela wspomagającego jest dziennik pracy specjalisty, w którym regularnie notowane są:
dane osobowe dzieci/uczniów, którym udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna
tygodniowy plan zajęć z zapisem przeprowadzonych w poszczególnych dniach czynności, w tym infomacje o kontaktach z osobami i instytucjami, z którymi współdziała nauczyciel
Jeśli w zakresie obowiązków nauczyciela wspomagającego mieści się prowadzenie zajęć rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych, dydaktyczno-wyrównawczych lub rozwijających zdolności, nauczyciel prowadzi także stosowne osobne dzienniki zajęć.
Do obowiązków nauczyciela wspomagającego należy ponadto prowadzenie indywidualnej teczki ucznia, zawierającej komplet informacji na temat pomocy psychologiczno-pedagogicznej, którą dany uczeń otrzymywał w trakcie cyklu edukacyjnego. Teczka powinna zawierać następujące materiały:
IPET i WOPFU opatrzone podpisem rodzica
informacje o frekwencji na zajęciach, wyniki w nauce, rezultaty sprawdzianów i testów kompetencji
informacje o zainteresowaniach ucznia i udziale w wydarzeniach z jego udziałem
informacje na temat kontaktów nauczyciela wspomagającego z rodzicami ucznia
analiza wytworów ucznia – prac plastycznych i przestrzennych, charakteru pisma, tekstów itd.
Nauczyciel wspomagający na bieżąco prowadzi również dokumentację współpracy z rodzicami i innymi podmiotami w zakresie udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W dokumentacji powinny znajdować się:
zaświadczenie o zgodzie rodziców na objęcie ucznia pomocą psychologiczno-pedagogicznej w określonym okresie i formach
wnioski rodziców o rozpoczęcie lub rezygnację z określonych zajęć
notatki z rozmów indywidualnych i spotkań z rodzicami poświęconych kwestiom pomocy psychologiczno-pedagogicznej
notatki z zajęć szkoleniowych, konsultacji, porad udzielanych rodzicom, uczniom i nauczycielom
Tyle od strony formalnej; na jakość i efekty pracy nauczyciela wspomagającego wpływa ponadto szereg kompetencji miękkich, umiejętności skutecznej komunikacji z uczniem i rodzicami, stosowania adekwatnych metod dyscyplinujących czy właściwego reagowania w trudnych sytuacjach.