Jak rozwijać umiejętność twórczego myślenia u uczniów? 3 sprawdzone metody

Dlaczego umiejętność twórczego myślenia jest tak ważna?

Twórcze myślenie jako element inicjatywności i przedsiębiorczości należy do grupy kompetencji kluczowych, których nauczanie ujęte jest w podstawie programowej szkół podstawowych i ponadpodstawowych na mocy rekomendacji Parlamentu Europejskiego. We współczesnym świecie umiejętność ta jest szczególnie ważna: elastyczność i samodzielność na rynku pracy, zdolność i chęci do nieszablonowego działania, oferowanie własnych produktów i usług stwarzają obecnie ogromne możliwości rozwoju kariery zawodowej.

Nauczyciele korzystają z wielu ciekawych metod i narzędzi stymulujących twórcze myślenie u uczniów. W niniejszym artykule prezentujemy 3 z nich. Wszystkie metody cieszą się dużą popularnością ze względu na atrakcyjną dla uczniów formę, skuteczność i uniwersalność - możesz skorzystać z nich w nauczaniu dowolnego przedmiotu, a ich pojemne ramy pomieszczą niemal każdy omawiany temat.

Mapa myśli

Mechanizm działania mapy myśli opiera się na skojarzeniach języka z obrazem - krótkie hasła i rysunki przedstawione w graficznej formie drzewka stanowią pigułkę wiedzy na omawiany temat. Sporządzanie notatek w tym formacie jest dla uczniów znacznie ciekawsze i bardziej angażujące, niż zapisywanie standardowych bloków tekstu.

Konieczność zwięzłego wyrażania myśli stymuluje naturalną kreatywność, a hasła zapisane na mapie działają na pamięć niczym kotwice: przywołanie każdego z nich uruchamia ciąg skojarzeń związanych z jego obszarem znaczeniowym.

Technika mapy myśli znajduje wiele zastosowań podczas zajęć dydaktycznych. Nauczyciel może wykorzystać ją do przygotowania pomocy naukowych lub zalecić jej wykonanie samym uczniom - indywidualnie lub w grupach. Mapę myśli można wykonać także wspólnie podczas lekcji: nauczyciel zapisuje wówczas główne hasło na tablicy i sukcesywnie rozwija ją o kolejne propozycje podawane przez uczniów.

Odwrócona lekcja

Metoda znana także pod angielską nazwą Flipped Classroom zakłada odwrotną kolejność standardowych czynności podejmowanych w celu opanowania przez uczniów materiału danej lekcji. W opisywanej metodzie praca zaczyna się w domu - uczniowie przygotowują się do omówienia zadanego tematu na lekcji, korzystając z różnego rodzaju materiałów dydaktycznych przygotowanych przez nauczyciela. Mogą być to fiszki, infografiki, filmy, prezentacje, zadania do wykonania; pomoce naukowe powinny być możliwie jak najbardziej zróżnicowane i mieć atrakcyjną, angażującą ucznia formę. 

Uczeń zapoznaje się z nimi, samodzielnie wybierając warunki i czas nauki, samodzielnie decyduje także o sposobach i zakresie pogłębiania wiedzy na dany temat oraz sposobu prezentacji zdobytych wiadomości. Podczas lekcji uczniowie referują to, czego się dowiedzieli, korzystając z przygotowanych przez siebie technik i sposobów wypowiedzi. Nauczyciel na bieżąco weryfikuje ich wiadomości i odpowiada na ewentualne pytania, przeprowadza praktyczne ćwiczenia utrwalające wiedzę, a następnie podsumowuje całość informacji.

Metoda Jigsaw

Angielskie słowo jigsaw oznacza układankę - i właśnie w ten sposób można najprościej opisać mechanizm nazwanej nim metody. Stosując ją uczniowie opanowują wiedzę z zadanego tematu, ale nie tylko: metoda rozwija umiejętności kreatywnego rozwiązywania problemów, twórczego podejścia do prezentacji wiedzy, selekcji informacji czy współpracy w zespole. 

Właśnie od podziału na zespoły zaczyna się praca metodą Jigsaw. Każda grupa otrzymuje do opracowania jeden z “elementów układanki” - fragment materiału dotyczącego danego tematu lekcji. Uczniowie mają za zadanie opracować go w taki sposób, by jak najlepiej zaprezentować go członkom innych grup.

Po zakończeniu pracy uczniowie przegrupowują się: w każdej nowej grupie znajduje się po jednej osobie z wyjściowych składów. Każdy uczeń prezentuje pozostałym osobom swoją partię materiału - w ten sposób wszyscy stopniowo zapoznają się z całością wiedzy. Nauczyciel moderuje pracę uczniów, a po prezentacji wszystkich elementów dokonuje sprawdzenia wiedzy za pomocą praktycznych ćwiczeń.

Wideoszkolenia Edumaster - twórcze myślenie u uczniów

Więcej praktycznych metod i narzędzi rozwoju twórczego myślenia u uczniów znajdziesz w naszych wideoszkoleniach:

Wprowadzenie do twórczego myślenia

Trening kreatywności - 7 niezawodnych sposobów na aktywizację uczniów

Zabawy sensoryczne pobudzające wyobraźnię i kreatywność uczniów

Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą!