Bezpieczeństwo na koloniach i półkoloniach – o czym musi pamiętać nauczyciel?

Obowiązki nauczyciela a bezpieczeństwo ucznia - podstawa prawna

Obowiązek zapewnienia uczniom bezpieczeństwa przez nauczycieli jest usankcjonowany prawnie. Według ustawy Karta Nauczyciela (Dz. U. 1982 nr 3 poz. 19) nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą funkcją szkoły, w tym zadania związane z zapewnieniem uczniom bezpieczeństwa w czasie zajęć organizowanych przez szkołę. 

Dyrektor jako przełożony służbowy wszystkich pracowników szkoły oraz jej przedstawiciel na zewnątrz odpowiada za zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę. Za uchybienia wymienionym wyżej obowiązkom oraz godności zawodu nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Przywołane powyżej akty prawne mają zastosowanie także podczas letnich zajęć wypoczynkowych - kolonii, półkolonii, biwaków, zimowisk, obozów - organizowanych dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwojem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych. Zajęcia te muszą trwać nieprzerwanie co najmniej 2 dni w czasie ferii letnich lub zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej. Mogą odbywać się w kraju lub za granicą.

Definicję wypoczynku stanowi art. 92a Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o systemie oświaty oraz ustawy o Rejestrze Karnym.

Bezpieczeństwo uczniów w ruchu drogowym

Aktywności na świeżym powietrzu wiążą się z aktywnym uczestnictwem pieszych grup w ruchu drogowym. Wszyscy wiemy, jak tragiczne w skutkach mogą być wypadki z udziałem samochodów - znajomość aktualnych przepisów drogowych, edukacja podopiecznych w tym zakresie i najwyższa czujność są więc bezwzględnie konieczne. 

Podczas pieszych grupowych wycieczek i spacerów należy pamiętać o następujących zasadach:

• Poza strefą zamieszkania piesi zawsze, gdy to możliwe, poruszają się po chodniku lub drodze dla pieszych, a w razie ich braku po poboczu lub w ostateczności po jezdni, trzymając się jak najbliżej jej krawędzi i ustępować miejsca każdemu nadjeżdżającemu pojazdowi.

• Kolumna pieszych, z wyjątkiem pieszych w wieku do 10 lat, może poruszać się tylko prawą stroną jezdni. Kolumna pieszych w wieku do 10 lat porusza się lewą stroną jezdni; jej uczestnicy zawsze poruszają się dwójkami, pod nadzorem co najmniej jednego pełnoletniego opiekuna.

• Długość jednej kolumny pieszych nie może przekraczać 50 m. Grupy o większej liczebności należy podzielić na kilka kolumn, zachowując między nimi co najmniej 100-metrową odległość.

• Po zmierzchu poza obszarem zabudowanym każdy pieszy musi używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu (z wyjątkiem poruszania się po chodniku lub drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych).

• Dziecko w wieku 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby w wieku co najmniej 10 lat (nie dotyczy strefy zamieszkania).

Bezpieczeństwo uczniów w górach

Główne czynniki zwiększające potencjalne niebezpieczeństwo wypadku w górach to poruszanie się na wysokości, zmienne warunki atmosferyczne, strome i nierówne podłoże. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia wypadku i/lub jego konsekwencji, należy przedsięwziąć następujące środki bezpieczeństwa: 

• przed wyjściem w teren należy każdorazowo zapoznać się z zasadami przebywania na danym obszarze lub obiekcie i korzystania ze znajdujących się na nich urządzeń, a w trakcie aktywności bezwzględnie ich przestrzegać

• plan zajęć należy dostosować do umiejętności i możliwości fizycznych członków grupy, a także do aktualnych warunków atmosferycznych i prognozy pogody

• należy przestrzegać zaleceń i ograniczeń wydanych dla danego terenu, wynikających z aktualnego poziomu zagrożenia lawinowego oraz warunków atmosferycznych

• o każdym wypadku, zaginięciu lub innym zdarzeniu nadzwyczajnym mogącym mieć wpływ na bezpieczeństwo któregokolwiek z członków grupy należy niezwłocznie poinformować służby ratunkowe
  

Bezpieczeństwo uczniów na obszarach wodnych

Wszystkie zasady wymienione w poprzednim akapicie znajdują zastosowanie także podczas zajęć na obszarach wodnych. Do obowiązków organizatora wypoczynku należą również:

• dokonanie analizy zagrożeń, w tym identyfikacji miejsc, w których występuje zagrożenie dla bezpieczeństwa osób wykorzystujących obszar wodny do pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji;

• oznakowanie i zabezpieczenie terenów, obiektów i urządzeń przeznaczonych do

• pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji na obszarach wodnych;

• edukowanie uczestników wypoczynku na temat zagrożeń i zasad bezpieczeństwa na obszarach wodnych.
  

Jeśli interesujesz się organizacją kolonii i półkolonii, sprawdź naszą ofertę wideoszkoleń poświęconych temu tematowi:

Bezpieczeństwo i zachowania ryzykowne podczas kolonii, półkolonii i wakacji Twojego ucznia

Kolonie i półkolonie letnie - gotowe przykłady planów oraz gier i zabaw edukacyjnych

Zabawy muzyczne i sportowe na koloniach i półkoloniach

Jak zorganizować kolonie i półkolonie przy niewielkim budżecie?