Wiele osób błędnie uważa, że innowacje w edukacji mają związek z wykorzystaniem nowoczesnych technologii podczas zajęć lekcyjnych. Tymczasem innowacje są ściśle związane z postępem oraz otwartym podejściem do funkcjonowania placówki edukacyjnej, a także samego procesu nauczania. Czym tak naprawdę są innowacje pedagogiczne i jaki powinien być innowacyjny nauczyciel?
Co to są innowacje?
Z definicji, innowacje polegają na tworzeniu lub modyfikacji produktów oraz procesów z korzyścią dla danej organizacji. Innowacje w edukacji koncentrują się na wprowadzaniu pozytywnych zmian usprawniających funkcjonowanie szkoły lub klasy oraz udoskonalających realizację programu nauczania. Aby jednak mówić o innowacjach, należy pamiętać o kluczowych, charakteryzujących je cechach - celowości, systematyczności oraz weryfikowalności.
Cechy i rodzaje innowacji
Innowacje pedagogiczne mogą przyjąć różne formy oraz dotyczyć różnych aspektów działalności placówki. Można je zatem podzielić na:
Innowacje programowe (np. tworzenie programów autorskich)
Innowacje organizacyjne (np. w zakresie rozliczania szkół czy sposobie rekrutacji)
Innowacje metodyczne (np. wykorzystanie narzędzi TIK w nauczaniu).
Innowacje pedagogiczne a prawo
Jedną z najważniejszych informacji dla każdej placówki pragnącej wprowadzić innowacje pedagogiczne jest przepis (Dz.U. z 2017 r., poz. 60 - prawo oświatowe) mówiący, iż od 1 września 2017 r. szkoły nie mają obowiązku zgłaszania tego typu działań kuratorowi oświaty. Uproszczenia w tym zakresie dotyczą również kwestii zniesienia wymogów formalnych, a procedura wdrożenia danej innowacji do szkoły została poddana samodzielnej decyzji władz placówki.
Innowacyjny nauczyciel, czyli jaki?
Nasz krajobraz edukacyjny zmienia się w bardzo szybkim tempie i aby sprostać rosnącym oczekiwaniom uczniów, nauczyciele muszą być na bieżąco z tymi zmianami. Ale jaki powinien być nauczyciel innowacyjny? Jakie cechy wyróżniają go na tle innych?
Kreatywność. Innowacyjny pedagog to nie tylko osoba cechująca się wyobraźnią i pomysłowością przy tworzeniu lekcji. Innowacyjny nauczyciel jest przede wszystkim świadom tego, jak ważne jest wykorzystywanie i pielęgnowanie kreatywności swoich uczniów. Częścią tego procesu jest uchwycenie różnic między nimi oraz dostosowanie stylu nauczania do edukacyjnych potrzeb każdego z dzieci. Innowacyjni nauczyciele wiedzą, jak ważne jest, aby pozwolić uczniom odkryć ich własny potencjał twórczy.
Odwaga. Każda innowacja wymaga otwartego i śmiałego podejścia do procesu nauczania. Innowacyjni edukatorzy korzystają z możliwości uczenia się nowych rzeczy, nie boją się podejmować ryzyka, nie postrzegają błędów jako porażki, ale jako szansę na rozwój. Dzięki takiej postawie sami często stanowią inspirację dla swoich uczniów.
Świadomość. Nie sposób wyobrazić sobie procesu innowacji pedagogicznej bez świadomości zachodzących zmian społecznych, technologicznych oraz zawodowych. Innowacyjny nauczyciel na bieżąco śledzi trendy na rynku edukacyjnym oraz rynku pracy i stara się konsekwentnie wyjść naprzeciw potrzebom swoich podopiecznych.
Zaangażowanie. Nowoczesny pedagog nieustannie angażuje się w rozwój swoich kompetencji zawodowych, a także stosuje koncepcję refleksyjnego nauczania. Analizując, a następnie modyfikując swój warsztat, nauczyciel zapewnia uczniom najlepsze możliwe doświadczenia edukacyjne.
