Mediacje i negocjacje jako narzędzie konstruktywnego dialogu uczniów i rodziców
Na czym polega proces mediacji i jak wykorzystać go w praktyce szkolnej, by efektywnie działać na rzecz konstruktywnego rozwiązywania problemów? Zapraszamy do lektury artykułu.
Mediacja - co to znaczy?
Słowo “mediacja” wywodzi się z łacińskiego “mediare”, czyli “przebywać w środku”. Znaczenie to trafnie opisuje rolę mediatora, czyli osoby prowadzącej dialog dwóch skonfliktowanych stron w celu konstruktywnego rozwiązania problemu.
Samą mediację możemy zdefiniować jako polubowną, bezpośrednią metodę rozwiązania sporu z udziałem mediatora - bezstronnej, niezaangażowanej osobiście w sprawę osoby, darzoną zaufaniem przez obie strony konfliktu. Mediacja kończy się sformułowaniem ugody, tradycyjnie w formie pisemnej, przedstawiające ustalenia zatwierdzone przez obie strony konfliktu.
Mediacje a negocjacje
Poprzez negocjacje rozumiemy sposób komunikacji skonfliktowanych stron, dążących do porozumienia się. Negocjacje są częścią procesu mediacji - pomaga w nich wówczas mediator. Proces negocjacji rozpoczyna się od ustalenia wspólnych reguł postępowania podczas dyskusji i prezentacji interesów obu stron. Następnie uczestnicy spotkania przechodzą do formułowania problemów negocjacyjnych oraz poszukiwania ich rozwiązań.
Nauczyciel jako mediator
Konflikty w zespole klasowym są rzeczą nieuniknioną; nierzadko zdarza się także, że nauczyciel musi pomóc w rozładowywaniu napiętych sytuacji między uczniami, ich rodzicami i innymi nauczycielami. Znajomość mechanizmów mediacji i negocjacji, jako środków pozwalających na osiągnięcie konsensusu zadowalającego obie strony, jest w tym obszarze ogromną pomocą.
Mediację w szkole można przeprowadzić na wniosek ucznia, rodzica, nauczyciela, dyrektora czy pedagoga szkolnego. Metoda sprawdza się zarówno jako reakcja na zaistniały problem, jak i w rozmowach na trudne, sporne tematy, w obszarze których konieczne jest wypracowanie wspólnego stanowiska.
Przebieg mediacji
Dokładny przebieg mediacji zależy od wielu indywidualnych czynników, natomiast schemat kolejnych etapów procesu można przedstawić w następujący sposób:
prezentacja tematu, uczestników i zasad spotkania przez mediatora
wypowiedzi obu stron dotyczące przyczyn konfliktu i oczekiwań wobec mediacji
wspólne zdefiniowanie problemu lub problemów do rozwiązania
wspólne poszukiwanie i wybór rozwiązań
negocjacje w celu osiągnięcia porozumienia mediacyjnego
sformułowanie i podpisanie ugody mediacyjnej
Zasady prowadzenia mediacji
Każda osoba uczestnicząca w mediacji musi akceptować i przestrzegać poniższych uniwersalnych zasad:
dobrowolność - rozpoczęcie mediacji wymaga pełnej, niezależnej od czynników zewnętrznych zgody na nią obu stron konfliktu
akceptowalność - osoba mediatora musi być zaakceptowana przez obie strony konfliktu
neutralność - mediator nie może być osobiście zaangażowany w konflikt ani podawać gotowych sposobów jego zakończenia, jego rolą jest pomoc obu stronom w samodzielnym wypracowaniu rozwiązania
poufność - nic, co dotyczy przebiegu spotkania, nie może wydostać się poza grono jego uczestników; zasada poufności obowiązuje także mediatora
bezstronność - obie strony konfliktu traktowane są w ten sam sposób i na równych warunkach
Mediator dba o przestrzeganie powyższych zasad przez uczestników spotkania, unikając przy tym krytyki i wydawania osobistych sądów. Ewentualne interwencje w przebieg mediacji powinny dotyczyć jedynie łamania ustalonych wcześniej reguł. Jeśli jedna lub obie strony mediacji notorycznie przekraczają zasady lub mediator uzna, że w danej chwili strony wyczerpały możliwości wypracowania porozumienia, może zarządzić przerwanie spotkania.
Wideoszkolenia Edumaster - mediacje i negocjacje w szkole
Aby dowiedzieć się więcej na temat mediacji i negocjacji w praktyce szkolnej, skorzystaj z oferty naszych wideoszkoleń:
